قله دیپلماسی پس از انقلاب

 برای ایرانیان، آغاز و پایان قرن اخیر با رنج‌ها و دردهای فراوانی همراه بود. در طول این 100 سال موفقیت‌های زیادی در عرصه‌های مختلف به دست آمد و همزمان مردم ما شاهد شکست‌هایی بودند که آثار و عواقب‌شان حتی تا همین امروز نیز ما را رها نمی‌کنند. «اعتماد» در گفت‌وگو با فریدون مجلسی، دیپلمات سابق و تحلیلگر تاریخ و سیاست به بررسی چالش‌های ایران در حوزه دیپلماسی طی یک قرن گذشته برآمده است. مجلسی معتقد است اشتباهاتی حیاتی در دوره‌های مختلف تاریخی رخ داده که در صورت عدم وقوع این اشتباهات، ایران می‌توانست از بسیاری از پیچ‌های تاریخی عصر خود به سلامت عبور کند. 

  ایران از ابتدای قرن چهاردهم شمسی با چالش‌های فراوانی در عرصه بین‌المللی روبرو بوده است. به عقیده شما در نگاهی به برآیند تاریخی این سده، دیپلماسی چه نقشی در عبور ایران از چالش‌ها داشته است؟
در واقع قرن چهاردهم شمسی در ایران با یک گردش تاریخی از هرج و مرج به نظمی آمرانه آغاز می‌شود. در آخرین ماه‌های قرن سیزدهم شمسی چنان هرج و مرجی ایران را فرا گرفته بود که احمد شاه جوان قادر نبودی داوطلبی برای قبول سمت نخست‌وزیری و تشکیل دولت بیابد. حتی عین‌الدوله عاشق قدرت زیر بار نرفت. پانزده سال از مشروطیت می‌گذشت و مجلس اول فقط یک سال دوام داشت و مجلس دوم نیز پس از شکست استبداد صغیر دوره دوساله خود را پشت سر گذاشت که با آغاز جنگ جهانی اول مجلس و مشروطه نیز تا 10 سال تعطیل شد. خوانین و صاحبان قدرت و نفوذ محلی، در جامعه‌ای با 95 درصد جمعیت روستایی و بیسواد، تصورشان از مشروطه دستیابی به آزادی و تصورشان از آزادی عملکرد دلبخواهی و رها از هرگونه قید و بند تبعیت از اقتدار حاکمیتی بود. استقرار دولت بلشویکی در روسیه و اقدام فوری به صدور انقلاب در مازندران و در شورش جنگلی‌ها در گیلان، با سرکشی‌های صاحبان نفوذ در آذربایجان و کردستان و قشقایی و بختیاری و بلوچستان و خراسان همراه با فقر دولت مرکزی امکان برقراری حکومت قانون را از دولت سلب کرده بود. دولت انگلیس سیاستش در قرن پیش از آن حمایت از دولتی ضعیف در ایران بود که سدی در مقابل توسعه‌طلبی روسیه باشد و منافع انگلستان در هند مصون از تعرض بماند. اما در آخر قرن 13 شمسی و پایان جنگ جهانی اول منافع انگلیس دیگر منحصر به هند نبود. نفت ایران اهمیت خود را نشان داده بود و دولت شوروی نیز درصدد توسعه ایدئولوژی و امپراتوری نوپای خود بود. بنابراین حفظ منافع انگلیس اقتضا می‌کرد که از توسعه شوروی به سمت جنوب جلوگیری و از منافع نفتی آن کشور در ایران حفاظت شود و این کار از عهده دولتی اصلاح‌طلب و قدرتمند در مرزهای جنوبی روسیه برمی‌آمد و رابطه دیپلماتیک انگلیس با ایران بر این محور قرار گرفته بود. انگلیس طی قراردادی با وثوق‌الدوله ضمن تأکید بر استقلال و حاکمیت ایران کوشیده بود از طریق در اختیار گذاشتن مستشاران نظامی و مالی و اداری بتواند به‌طور مستقیم در برنامه اصلاحات و برقراری دولتی مقتدر در ایران مشارکت داشته باشد. این قرارداد در ایران هیجان‌زده پس از مشروطه به منزله نوعی رابطه استعماری تلقی و از دور خارج شد. در ماه‌های آخر قرن سیزده شمسی سرانجام سپهدار اعظم دولتی تشکیل داد که حتی در محدوده پایتخت اقتداری نداشت. به‌طوری که وقتی در سوم اسفند 1299 یعنی آخرین روزهای قرن سیزدهم شمسی کودتای سیدضیا و رضاخان رخ داد که اخبار و انتظار آن از چند روز پیش رواج داشت، جز نصیحت و دلالت کودتاچیان برای انصراف از آن کار در مسیر حرکت آنان در کاروانسراسنگی و روستای مهرآباد در حاشیه تهران که نماینده سفارت انگلیس هم شرکت داشت کاری از دوست دولت ساخته نبود. کودتاچیان پس از ورود به تهران یک‌راست به اتاق کار احمد شاه رفتند و او حکم نخست‌وزیری سیدضیا را صادر کرد. برای نخستین بار پس از مدت‌ها دولتی با اقتدار نظامی، نظمی را برقرار کرد. اما در آغاز دو اتفاق مهم رخ داد، یکی تشکیل مجلس سوم که انتخابات آن در زمان وثوق‌الدوله انجام شده بود و با همه ایرادهایی که در یک جامعه مدنی و فرهنگ‌مدار بر آن وارد بود، اما نمادی بر قانونمداری و تداوم مشروطیت به شمار می‌رفت. اتفاق دیگر امضای قرارداد مودت ایران و روس در آغاز قرن 14 شمسی بود. مذاکرات و مقدمات تنظیم این قرارداد نیز در دولت وثوق‌الدوله و سپهدار اعظم فراهم شده بود. این قرارداد مودت ظاهرا قرارداد ترکمانچای را استعماری و ملغی اعلام کرد، اما در واقع مرزهای روسیه و ایران را بر مبنای قراردادهای ترکمانچای و آخال تثبیت کرد. ضمنا به ایران اجازه داده شود در سواحل دریای خزر ماهیگیری کند، مشروط بر اینکه ماهی صید شده را برای ارتزاق مردم روسیه واگذار کند. این قرارداد دست‌کم این قوت قلب را به دولت ایران می‌داد که از تجاوزات و دست‌اندازی‌های روسیه در امان باشد. دولت روسیه نیز با گنجاندن بندی حاکی از اینکه هر زمان قوایی از خارج وارد ایران شود که دولت روسیه آن را تهدیدآمیز تلقی کند، بدون نیاز به کسب اجازه از دولت ایران می‌تواند نیروهای خود را وارد خاک ایران کند. 
به این ترتیب دولت ایران ضمن اینکه از نخستین روزهای قرن چهاردم شمسی ثبات و اقتداری یافت، ناچار بود از طرفی درباره امنیت مناطق نفتی و پالایشگاه آبادان با انگلیس همکاری کند که البته دولت ایران در منافع آن نیز شریکی 16 درصدی بود و از طرف دیگر ناچار بود روابط خارجی خود را طوری تنطیم کند که بهانه‌ای برای مداخله نظامی دولت روسیه یعنی اتحاد جماهیر شوروی به دست ندهد. 
با توجه به اینکه قرارداد مودت ایران و شوروی در زمان حضور رضاخان سردار سپه امضا شده بود، در زمانی هم که به صدارت و سلطنت رسید به رعایت مفاد آن توجه داشت. با این حال، از زمانی که گروه مشاوران لیبرال او جای خود را به دولتمردان ناسیونالیست طرفدار توسعه آمرانه مطابق الگوی آلمان داد و دکتر شاخت در سال 1314 نخستین برنامه توسعه اقتصادی ایران را تنظیم و اجرایی کرد، حساسیت دو قدرت اصلی صاحب نفوذ در ایران یعنی انگلیس و شوروی برانگیخته شد. خصوصا آنکه اندکی پیش از این تغییر، در شرایطی که تولید نفت ایران به میزان قابل توجهی افزایش یافته بود، رضاشاه که سهم 16 درصدی را کافی نمی‌دانست وارد چانه‌زنی شد، حتی وقتی مذاکرات هژیر با انگلیسی‌ها به بن‌بست رسیده بود، رضاشاه قرارداد دارسی را به صورت نمادین به بخاری پرت کردو سوزاند، و در پی آن جشن و سروری به راه انداخت. تهدید و غرامت‌خواهی و مذاکرات بعدی هژیر منجر به قرارداد 60 ساله جدیدی شد که در زمان خود دارای چند امتیاز به سود ایران بود. اولا سهم مستقیم ایران در سود شرکت به 20 درصد افزایش یافت، ثانیا بابت هر تن نفت 4 شیلینگ بهره مالکانه به حساب ایران گذاشته می‌شد که با توجه به قیمت نفت و مقدار تولید، سهم ایران را به 30 درصد افزایش می‌داد. ثالثا، حتی اگر شرکت نفت در سالی دچار زیان هم می‌شد یک سود ثابت 700 هزار لیره‌ای به حساب ایران منظور می‌شد. چهارم اینکه محدوده جغرافیایی امتیاز به خوزستان و حاشیه‌ای در ساحل خلیج فارس محدود شد. پنجم اینکه شرکت نفت به موجب قرارداد جدید (1935/1314) پذیرفت پرسنل ایرانی را تدریجا جایگزین پرسنل خارجی کند و علاوه بر آموزشگاه فنی و دانشکده نفت آبادان، یک آموزشگاه پرستاری تأسیس کند و سالانه دانشجویانی را برای تحصیل به انگلستان اعزام دارد. البته این قرارداد بعدها با تغییر شرایط بازار جهانی نفت مورد اعتراض قرار گرفت و هژیر جان خود را بر سر آن گذاشت. 
خطای سیاسی رضاشاه با نزدیک شدن راهبردی به آلمان و کنارگذاشتن سیاستمداران لیبرال رخ داد. زمان نیز به سود او حرکت نکرد. تا زمانی که هیتلر و استالین در تقسیم لهستان با قرارداد مولوتوف- ریبن تروپ همدست بودند رضاشاه در امان بود، اما با حمله هیتلر به شوروی ورق ناگهان به زیان رضاشاه برگشت. هم منافع نفتی انگلیس در خوزستان به مخاطره افتاد و هم خطر مداخله نظامی شوروی در ایران به استناد بند 6 قرارداد مودت ایران و روسیه جدی و سرانجام عملی شد.
دیپلماسی فروغی پس از عزل و تبعید رضاشاه، با نرمش در مقابل نیروهای اشغالگر توانست پیمان سه‌جانبه ایران و شوروی و انگلیس را به امضا برساند و به حضور نیروهای آنان رنگ قانونی بدهد که بعدا با اعلان جنگ به آلمان رسما ایران به متفقین پیوست. با این کار اولا نیروهای متفقین متعهد شدند پس از پایان جنگ بی‌درنگ خاک ایران را ترک کنند، و نیز هزینه‌های نیروهای خود و استفاده از منابع و امکانات ایران را بپردازند.
پس از بد عهدی روسیه و تلاش برای سلطه بر آذربایجان تسلط فرقه دموکرات، دیپلماسی قوام‌السلطنه در مقابل استالین و همچنین ارتباطات دیپلماتیک او با امریکا و جلب نظر ترومن رییس‌جمهور آن کشور که منجر به خروج نیروهای شوروی از ایران شد عملکردی بسیار مثبت تلقی می‌شود.
 در چه مواردی ایران می‌توانسته از ابزار دیپلماسی بهره گیرد و مشکل را حل کند اما به اشتباه ترجیح داده راه اشتباه را در پیش گیرد؟
رضاشاه که در جایگاه دیکتاتور عنان اختیار سیاسی را در دست داشت، بسیار دیر متوجه وخامت وضع و جدی بودن جنگ جهانی دوم شد و الزامات جهان دیگر حتی استناد به بی‌طرفی را امکان‌پذیر نمی‌کرد، هرچند بی‌طرفی ایران نیز عملا جانبدارانه بود. رضاشاه باید بی‌طرفی جانبدارانه به سوی آلمان را به بی‌طرفی جانبدارانه به سوی متفقین تغییر می‌داد و در صورت ضرورت و به رعایت منافع ملی به متفقین می‌پیوست. کاری که پس از تبعید رضاشاه برای حفظ وحدت و موجودیت ایران انجام شد.
اشتباه مهم سیاسی و دیپلماتیک دیگر به نظر اینجانب، قطع رابطه ایران و انگلیس در دولت مرحوم مصدق پس از کار بزرگ ملی کردن نفت بود. اشتباهاتی که رخ داد از یکسو نتیجه عدم آگاهی از کثرت منابع عرضه نفت بود و او نفت ایران را غیرقابل اجتناب می‌پنداشت و نمی‌دانست که منابع عرضه امکان فشار بیشتر ناشی از عدم صدور نفت ایران را خنثی می‌کرد. از سوی دیگر با تغییر سیاسی در امریکا با روی کار آمدن حزب جمهوریخواه و دولت آیزنهاور غافل بودند که دیگر نمی‌توانستند روی حمایت امریکا حساب کنند. اشتباه دیگر این بود که با طفره از پرداخت غرامت یا جبران خسارات، امر قانونی ملی کردن را به امر غیرقابل دفاع مصادره تبدیل و موجب منع صادرات نفت ایران شد. خطای دیگر این بود که ادعای غرامت انگلیسی باید با مذاکره و چانه‌زنی حل و فصل می‌شد که در همین زمان با اقدام احساسی قطع رابطه با انگلیس حل مساله عملا با بن‌بست مواجه شد. دیگر اینکه به دلیل عدم توجه به معیارهای جهانی بازار نفت در آن زمان که بر مبنای 50-50 بود، با پیشنهادهای بین‌المللی و دیپلماتیک بر این مبنا، بدون ارایه پیشنهاد روشن متقابل، مذاکرات با بن‌بست مواجه و با وضعیتی زیانبخش مواجه شد. 
در موضوع گروگانگیری در سفارت امریکا بعد از انقلاب نیز به جای راه‌حل سریع و رها کردن کشور از مصیبت و زیان‌های ناشی از گروگانگیری، راه‌حل دیپلماتیک به چانه‌زنی‌های غیر حرفه‌ای و طولانی و سرانجام قبول پرداخت خسارات گزاف بدون هیچ دستاوردی منجر شد. 
 در چه مواردی نیاز بود که مسیری غیر از دیپلماسی در پیش گرفته شود اما ضعف داخلی یا موارد دیگر منجر شد تا دیپلماسی در پیش گرفته شود؟
من نمونه‌ای به یاد نمی‌آورم، اگر منظور موضوع کنار گذاشتن ادعای تاریخی پس از انفصال 250 ساله بحرین است که چرا با اقدام نظامی حل نشد، مساله به قاجاریه حتی زندیه بازمی‌گردد و در قرن گذشته موضوعیت واقعی خود را از دست داده بود و فقط موضوعیت ادعایی و احساسی بی‌پشتوانه داشت.
 چه کسانی در یک قرن اخیر بیشترین تأثیر را بر سیاست خارجی ایران گذاشته‌اند؟ از مرحوم فروغی گرفته تا مرحوم قوام و مرحوم مصدق چه چهره‌هایی نقش مهمی در این حوزه داشتند؟ آیا ایران در تربیت دیپلمات‌های خبره موفق بوده است؟
تأثیرگذار‌ترین چهره دیپلماتیک ایران را در قرن گذشته از همان آغاز قرن محمدعلی فروغی می‌دانم که اولا از سواد گسترده سیاسی و حقوقی و اقتصادی و ادبی و زباندانی در حد کمال برخوردار بود و با شخصیت تاثیرگذار خودش چه در مقام اجرایی و چه در مقام استادی در مدرسه عالی سیاسی هم در عمل و هم در تربیت دیپلمات‌ها بیش از هر کس موثر بود. اولا در انتقال سلطنت از قاجاریه کار را با ظرافت اجرا و در سخنرانی خود از نصایح تاریخی به رضاشاه کوتاهی نکرد و چه در میانه سلطنت او ارتباطات بین‌المللی مناسبی برقرار کرد و در پایان کار رضاشاه نیز اجازه نداد خلأ قدرت در وحدت کشور خللی وارد کند. مرحوم قوام در موضوع آذربایجان نقش تاریخی خود را به‌ خوبی ایفا کرد. مرحوم مصدق که توانست در داخل کشور وحدت و شور ملی بی‌نظیری پدید آورد، متأسفانه در عملکرد دیپلماتیک شاید به دلیل پافشاری بر حقوق ملی به جای ترجیح منافع ملی، با شکست مواجه شد. دیپلمات‌های ارزنده‌ای مانند نصرالله انتظام، علیقلی اردلان، حسین مسعود انصاری، دکتر خلعتبری و تیم همکاران کارآزموده آنان خصوصا در قضیه استرداد جزایر ایرانی و حل قضیه شط‌العرب کاری شایسته کردند. برخلاف شعارهای ناسیونالیستی، شخصا حل و فصل جدایی 250 ساله بحرین را به رغم تعصبات ملی‌گرایانه عمومی، اقدامی غیر قابل اجتناب و موجب گسترش امکانات و تأثیرگذاری ایران در خاورمیانه می‌دانم، همچنان که حل و فصل حقوق قانونی ایران را برخلاف توهمات 50 درصدی ملی‌گرایانه در دریای خزر اقدامی مثبت می‌دانم و پس از انقلاب نیز جواد ظریف در نیل به توافق برجام کار بزرگی کرد، ولی در حفاظت از آن در مقابل دخالت‌های مخرب و غیرحرفه‌ای پایداری نکرد.
 پهلوی اول، پهلوی دوم و مسوولان امر در پس از انقلاب هر یک چگونه بر کارکرد دیپلماسی در عصر خود اثرگذار بودند؟
 پهلوی اول با ایجاد دولتی مقتدر توانست زمینه مناسب‌تر در برقراری ارتباطات دیپلماتیک پدید آورد، همچنین با اعزام دانشجویان به خارج برای تدارک تیم مناسبی از دیپلمات‌ها، روابط خارجی ایران را ساماندهی کرد، اما تمرکز اختیارات در دست او و گرایش بعدی به آلمان نازی او را در عرصه بین‌المللی تنها گذاشت و موجب اشغال ایران و سقوط خودش شد. در زمان پهلوی دوم تا زمانی که مهار دیپلماسی به‌طور انحصاری در دست شخص شاه متمرکز نبود، دیپلمات‌های ورزیده ایران امکان تاثیرگذاری و عرض اندام بیشتری داشتند. در مساله آذربایجان، مساله نفت در شورای امنیت و دادگاه لاهه و در مسائل جزایر و شط‌العرب دیپلماسی موفق بود. اوج موفقیت دیپلماسی ایران در هدایت و نتیجه‌گیری برجام بوده است.
  نگاهی وجود دارد که معتقد است دولت‌های خارجی به ویژه غربی‌ها همواره در معامله و دیپلماسی با ایران سعی در فریب ایرانیان داشته‌اند؟ ریشه این نگاه منفی به موضوع مذاکره و دیپلماسی چیست؟ چه راهکاری برای عبور از این وضعیت وجود دارد؟
البته بدبینی به غرب در قرن نوزدهم که جز پنج کشور آسیایی ایران و ترکیه و چین و ژاپن و تایلند، همه کشورهای آسیایی و آفریقایی به‌طور کامل یا نسبی تحت استیلای استعمار بودند پدیداری این گونه افکار منفی نسبت به غربیان امری نامتعارف نیست. اما در قرن بیستم تصورات کاملا منفی ناشی از برآورده نشدن توقعات ایرانیان یا تحت تأثیر تبلیغات شوروی بوده و درباره آن مبالغه شده است. ریشه‌های آن را می‌توان در قضیه نفت و پافشاری انگلیس در حفظ امتیاز خود و پافشاری ایران در نادیده انگاشتن حق غرامت و همچنین عقاید متمایل به آلمان نازی در ایران و رنجیده از شکست آلمان و سپس دیدگاه بسیار منفی و بیگانه‌گریز مرحوم مصدق نسبت به غرب و خصوصا انگلیس دانست. یک دلیل شاید کم‌سوادی و عدم شناخت و آگاهی ایرانیان در امور مختلف اقتصادی و سیاسی و حقوقی بوده که نمی‌توانستند در مقابل دیپلمات‌های غربی عرض اندام کنند و احساس تحقیر می‌کردند. تصور نمی‌رود این دیدگاه دیگر جایگاهی داشته باشد، مگر در مورد اشخاص ناآگاه و غیر حرفه‌ای که در قیاس به نفس عقایدی داشته باشند. راهکار عبور از آن خودکم بینی، اعتماد به نفس دیپلمات‌های با سواد و تشویق و فراهم آوردن شرایط تعالی دانش سیاسی و اقتصادی و حقوقی و تاریخی و زباندانی آنان است. 
 دونالد ترامپ رییس‌جمهور پیشین امریکا یک بار در توییتی نوشت که ایرانیان در هیچ جنگی پیروز نشده‌اند و در هیچ مذاکره‌ای شکست نخورده‌اند. از نگاه تاریخی تا چه اندازه این ادعا را می‌توان صحیح دانست؟
ایران در قرن 14 شمسی جز هنگامی که مورد تجاوز عراق قرار گرفت و در آن هم شکست نخورد، در جنگ مهمی شرکت نداشته است که شکست بخورد. اما در مذاکراتی مانند خروج نیروهای شوروی، دفاع از حقوق ایران در شورای امنیت و دادگاه لاهه و مذاکرات برجام موفقیت‌آمیز بوده و مذاکرات آزادی گروگان‌ها نتیجه مثبتی نداشته است. فکر می‌کنم این سخن ترامپ حاوی تذکر و تهدیدی تلویحی بود درباره اینکه در صورت جنگ با امریکا هم بازنده خواهید بود! و سخنش درباره شکست نخوردن ایران در مذاکرات هم در باغ سبز نشان دادن و امیدوار کردن ایران به نتیجه مثبت گرفتن در صورت مذاکره بوده و معنی دیگری ندارد.
  با نگاه به تجربیات تاریخی، در جهان امروز تا چه اندازه می‌توان به دیپلماسی به عنوان ابزار اصلی برای حل مشکلات تکیه کرد؟ چه ابزارهایی نیاز است تا دیپلماسی موفق باشد؟
دیپلماسی ابزار اصلی حل اختلافات بین‌المللی یا ایجاد روابط و شرایط بهتر در روابط بین‌المللی است. در روابط دو جانبه و چندجانبه و چه از طریق سازمان‌ها و کارگزاری‌های بین‌المللی. حتی ارجاع مسائل به داوری یا مراجع قضایی بین‌المللی را می‌توان امتداد دیپلماسی دانست. اصولا ابزار اصلی حل مشکلات بین‌المللی یا دیپلماسی است و ابزار دیپلماسی مذاکره و مکاتبه است و یا توسل به راه‌حل نظامی است. مذاکره البته مستلزم آمادگی برای تعامل است. 
یعنی اگر یک طرف بر سر موضع خود هیچ انعطافی نداشته باشد، یا به عبارتی خط قرمزهایش طولانی باشد، به همان معنی راه‌حل نظامی است. ابزار اصلی موفقیت در دیپلماسی از دیدگاه اینجانب ترجیح منافع ملی به حقوق ملی است. حقوق امری ذهنی و حتی پنداری است که در مقابل ادعای حقوق متقابل قرار می‌گیرد . 
ممکن است قابل حصول نباشد. اما منافع ملی حداکثر بردی است که هر طرف برای منافع ملی خود می‌تواند با مذاکره به آن دست یابد. مثال روشن درباره ایران برخورد دکتر مصدق در مساله نفت بود که با نگرش و تعصب نسبت به آنچه حقوق ملی می‌دانست منافع ملی را نادیده گرفت. احمدی‌نژاد هم منافع ملی را قربانی پندار حق مسلم بودن انرژی هسته‌ای کرد.

ریئسی و ماموریت های ممکن

 انتخابات ریاست جمهوری 1400 پایان یافت و رییس جمهوری منتخب برگزیده شد.

در نخستین سال از قرن جدید خورشیدی و پس از بیش از 3 دهه از رحلت بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران در نهایت دولتمردی بر راس قوه مجربه کشور نشست که به نظر می رسد کمترین فاصله ممکن را با جهت گیری ها و اصول مورد نظر رهبری نظام دارد.
(شاید از نظر عده ای این مساله در سال 1384 و با روی کار آمدن "محمود احمدی نژاد" هم اتفاق افتاده باشد و یکدست شدن حاکمیت را مساله ای مسبوق به سابقه بدانند؛ اما اولا احمدی نژاد در سال 84  یک سیاستمدار جوان و مکلا محسوب می شد نه یک سید روحانی متنفذ که سابقه ای 40 ساله در نظام دارد و پیشتر از رهبری نظام احکام ریاست بر آستان قدس و قوه قضاییه را گرفته باشد
دوم اینکه احمدی نژاد بیشتر هندوانه ای بسته را می ماند که در ظاهر و در سال های اول هماهنگ با شعارهای اصولگرایانه نظام می نمود اما وقایع 2 سال آخر دولت دهم نشان داد که او بیشتر نقش "خودی" را بازی می کرده و  مواضع و اظهار نظرهای سال های اخیر او هم این مساله را بیشتر اثبات کرده به نحوی که  در انتخابات اخیر و پس از رد صلاحیت از سوی شورای نگهبان، در کنار طیف تحریمی ایستاد و رای نداد.)

به قدرت رسیدن "سید ابراهیم رییسی" وارد شدن به مرحله جدیدی از دوران حیات جمهوری اسلامی ایران خواهد بود که از نظر اصولگرایان شاید نخستین قدم مهم در راه استقرار و اجرایی کردن "گام دوم انقلاب" یا همان "پی ریزی تمدن نوین اسلامی" باشد.

طی 3 دهه گذشته ایران توانسته با وجود همه فراز و نشیب ها استقلال خود را حفظ کرده و نفوذ خود را در ژئوپلتیک منطقه غرب آسیا به گونه ای قابل توجه گسترش دهد و امروز از سواحل مدیترانه تا خلیج عدن و تنگه باب المندب از حضور و نفوذ منطقه ای ایران و گروه های متحد ایران سخن به میان می آید.

در کنار این هیمنه و نفوذ سیاسی و نظامی در منطقه اما کشور ما از درون دچار مشکلات و بحران های زیادی است که بخش عمده آن در حوزه اقتصادی تعریف می شود.

جدال تکنوکرات ها و اصول گراها

طی 3 دهه گذشته اصطکاک و جدال بین دو بخش تکنوکرات (غالبا پیرو دیدگاه های مرحوم هاشمی رفسنجانی) و آرمان خواه نظام یکی از عوامل کندی رشد و توسعه اقتصادی کشور بوده است و تکنوکرات ها و اصولگرایان هر یک دیگری را مقصر این مساله می دانند.

از نظرتکنوکرات ها طی سال های گذشته همواره سنگینی بخش اصولگرا بر سیاست خارجی و منطقه ای بر دوش اقتصاد کشور سوار بوده و مانع حرکت مستمر به جلو می شده و اصولگرایان نیز تکنوکرات ها را به کم کاری و بی عرضگی و فساد متهم کرده و می گویند سوء مدیریت دولت های عموما غربگرا و لیبرال طی 3 دهه گذشته عامل مشکلات اقتصادی است.

 از نظر بخش طرفدار آرمان های انقلابی نظام، تکنوکرات ها به جای تکیه بر ظرفیت های داخلی همواره به خارج و دولت های غربی چشم داشتند، و همین غفلت از ظرفیت های داخلی است که اقتصاد کشور را به این نقطه رسانده است.

در تمام سال هایی که  کشور مشغول معماری ژئوپلتیک منطقه غرب آسیا و کُشتی گرفتن با رقبای منطقه ای و آمریکا و اسراییل بود و این رقابت  و اختلاف بین بوروکرات ها و آرمان گرایان زیر پوست بحث های داخلی همواره جریان داشته ، در حالی که کشورهای رقیب ما در منطقه حرکت خود را به سمت توسعه اقتصادی متوقف نکرده و سرعت رشد اقتصادی آنها به قدری بوده که امروز ما خود را از آنها عقب احساس می کنیم.

دهه فلاکت در اقتصاد ایران

ترکیه و عربستان سعودی  طی سال های گذشته رشد اقتصادی بالایی داشته اند و در حالی که در دهه 1370 و 1380 تقریبا برابر با ما و یا حتی عقب تر بودند اما امروز به لحاظ مقایسه شاخص های اقتصادی در بسیاری از موارد از ما پیش افتاده اند و همچنان با در دست داشتن طرح های بلندپروازانه اقتصادی، با سرعتی بالا در حال رشد هستند.

دهه 1390 برای اقتصاد ایران یک فلاکت و عقب ماندگی مطلق رقم زد و به طور متوسط به دلیل تحریم ها نرخ رشد اقتصادی ما در این دهه نزدیک به صفر بوده است.

بنابراین طی یک دهه گذشته با وجود افزایش نفوذ منطقه ای ایران، اقتصاد ما به شدت نحیف شده و دهها میلیون ایرانی در اثر تحریم های کمرشکن اقتصادی آمریکا و سوء مدیریت ها فسادهای ناشی از دور زدن تحریم ها و.. به زیر خط فقر رفته اند و طبقه متوسط که موتور محرکه رشد اقتصادی است، نحیف و نحیف تر شده است.

از سوی دیگر متاثر از این بحران اقتصادی، نرخ رشد جمعیت کشور ما نیز به شدت افت داشته و کارشناسان هشدار داده اند با ادامه روند کنونی در 3 دهه آتی از یک کشور تقریبا جوان به کشوری سالمند تبدیل خواهیم شد.

بحران های زیست محیطی و در راس آنها مساله آب نیز مزید بر علت شده و اگر راهکاری عاجل در ساماندهی الگوی مصرف و تامین منابع آب پایدار در کشور به مورد اجرا درنیاید، طی سال های آتی بحران آبی می تواند به صدر لیست ابربحران های کشور بیاید و منجر به تنش های قومی و مهاجرت های گسترده درون سرزمینی شود.

حل همه این بحران ها نیازمند رشد اقتصادی و جذب سرمایه داخلی و خارجی است و در شرایطی که کشور زیر بار فشارهای تحریمی است و امکان جابجا کردن حتی یک دلار هم از منابع ارزی خارجی به داخل کشور وجود ندارد؛ حل مشکلات اقتصادی کشور اگر نگوییم محال بسیار دشوار به نظر می رسد.

پایان نزاع درون سیستمی

سید ابراهیم رییسی که در طول دوران مبارزات انتخاباتی به جز وعده کلی بهبود وضعیت معیشتی مردم، وعده های ملموس و مشخص اقتصادی نداده (مثل وعده های نقد محسن رضایی و یا حتی قاضی زاده هاشمی)، برای تحقق همین وعده خود هم باید بستر لازم را فراهم کند.

نکته مثبت نتیجه انتخابات دیروز در این است که به نظر می رسد در دولت رییسی شاهد خاتمه اصطکاک درون سیستمی بین اصلاح طلبان بوروکرات و اصولگرایان خواهیم بود و این مساله فرصتی در اختیار دولت رییسی قرار خواهد داد تا با همراهی کامل دیگر قوا و نهادهای کشور که همگی در یک خط و جهت هستند، راحت تر  از دیگر دولت های 3 دهه گذشته به تمشیت امور و حل بحران ها اهتمام گمارد.

رییس جمهوری منتخب 1400 چه بخواهد و چه نخواهد مشکلات و بحران اقتصادی به او مجال فکر کردن به دیگر مسایل حاشیه ای سیاسی و فرهنگی را نخواهد داد و به نظر می رسد انتظار بخش عمده ای از جامعه نیز در این است که چنین کند و حالا که همه نهادها و قوای حکومتی با یکدیگر هماهنگ شده اند بدون ایجاد حاشیه و اصطکاک، مشکل اصلی کشور که همانا مشکلات اقتصادی و روشن کردن موتور رشد اقتصادی کشور است، محقق شود.

تنها راه نجات اقتصاد ایران در شرایط کنونی برداشتن بار عوامل سیاسی از دوش آن و سپس آماده کردن و رفع موانع به منظور یک پرش بزرگ اقتصادی است که بشود شکاف توسعه ای ایجاد شده بین کشور با دیگر رقبا را جبران کند و ایران به جایگاه شایسته و بایسته خود در منطقه و  جهان برسد.

ایران قرار بود بر اساس برنامه چشم انداز بیست ساله در سال 1404 بزرگ ترین اقتصاد منطقه غرب آسیا باشد نه اینکه در آستانه رسیدن به این موعد به فکر حل مشکل جابجا کردن پول و خرید کنجاله و دارو برای دام ها و مردمش باشد!

حل مشکلات کشور به سمت تحقق رشد اقتصادی ملزومات خاص خود را خواهد داشت که خود را به دولت جدید تحمیل خواهد کرد.

در جریان مناظرات انتخاباتی سعی شد به گونه ای ظریف از اشاره به عوامل مشکلات اقتصادی کشور خودداری شود و گناه همه مشکلات به گردن دولت روحانی انداخته شد؛ اما حالا که انتخابات تمام شده در مقام تمشیت امور باید زمینه حل تحریم ها به عنوان عوامل خارجی در کنار پایان بخشیدن به دخالت های موازی در زمینه داخلی را فراهم کرد.

نَفَس اقتصاد ایران به شماره افتاده و در شرایط کنونی مهم ترین اولویت کشور درمان مشکلات اقتصادی از راه و روش علمی و اقتصادی و نه تزریق مُسَکِن و درمان های مقطعی است.

طی 3 دهه گذشته اختلافات بین دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا که هر یک بخش هایی از قوا و نهادهای کشور را در اختیار داشتند ماشین حرکت رشد اقتصادی کشور را کند کرده بود؛ چون اصلاح طلبان با مطرح کردن آرمان ها و مطالبات و آرزوهایشان از مردم رای می گرفتند اما چون قدرت اجرای برنامه هایشان را نداشتند در اثر مخالفت های درون سیستمی به در بسته می خوردند و سپس در اثر تنش بین آنها و دیگر دستگاه های حاکمیتی کارهای اصلی مملکت از جمله رشد و توسعه اقتصادی روی زمین می ماند.

اصلاح طلب ها  مدعی بوده و هستند که عدم همکاری و حتی سنگ اندازی نهادهای موازی در کشور مانع تحقق برنامه های آنها می شده است؛ اما حالا که همه قوا و نهادها در یک خط و در جهت هماهنگ با هم قرار گرفته اند دیگر هیچ بهانه ای برای به تاخیر انداختن جراحی اورژانسی بحران های کشور مسموع نخواهد بود و با نتیجه انتخابات دیروز قرعه این فال به نام "سید ابراهیم رییسی" درآمده است تا بتواند با ایجاد یک آشتی و آتش بس،برای چند سال نزاع های سیاسی داخلی را کاهش داده و تنها  به حل مشکلات اقتصادی کشور بپردازد و در طی همین مدت اصلاح طلبان نیز به اصلاح ساختار و ترمیم پایگاه مردمی خود بپردازند.

مردم هم از این همه دعوای سیاسی 3 دهه گذشته که هیچ نتیجه ای جز توقف سرعت رشد اقتصادی کشور و به زمین ماندن کارها نداشته، خسته شده اند و به نظر می رسد اگر دولت جدید اراده و توان کافی برای احیای اقتصادی را داشته باشد، همه نیروها و احزاب اصلاح طلب و اصولگرا با آن همکاری خواهند کرد و حتی اگر همکاری نکنند در عمل قدرتی برای سنگ اندازی در مسبر حل مشکلات نخواهند داشت؛ چون به طور کلی با نتیجه انتخابات دیروز اصلاح طلبان برای مدتی نامعلوم از عرصه مدیریت کشور کنار رفتند و برای نخستین بار طی 3 دهه گذشته دولتی کاملا یکدست و هماهنگ با دیگر ارکان حاکمیتی نظام تشکیل شده است؛ دولتی که ماموریت سنگینی برای انجام مهم ترین اولویت خود که همانا احیای ماشین حرکت اقتصاد ایران باشد؛ بر دوش خود احساس خواهد کرد؛ چون همه مردم ایران روی این مساله اجماع و مطالبه دارند.

اصلاح طلب ها و مردم هم به نظر می رسد چندان بی میل به یک آتش بس موقت چند ساله (دستکم تا زمان حل بحران های اقتصادی کشور) نباشند و اگر مزاحمت هایی چون دخالت در سبک زندگی مردم نشود و حقوق و آزادی های سیاسی و اجتماعی آنها تضمین شود، دولت جدید می تواند بدون مانع و مخالفت به کار خویش بپردازد و از این نظر یک مزیت عالی دارد که باید مغتنم بداند.

دستگاه ذخیره شماره موبایل

دستگاه ذخیره شماره موبایل چیست ؟

24 خرداد 1400 2118  0  0

در این مقاله با پیام رسون همراه باشید تا با دستگاه ذخیره شماره موبایل بیشتر آشنا شوید .

خیلی از مراکز هستند که رفت و آمد در آنها بسیار زیاد است این فروشگاه ها یا هایپر ها مراکزی هستند که معمولاً از برندهای معروف دنیا استفاده می‌کند و یا هایپر مارکت هایی که بسیار بزرگ بوده و همه کالاهای مورد نیاز در آن موجود می باشد.  اگر به تازگی از این فروشگاهها خرید کرده باشید شاید از شما درخواست کرده باشند که شماره همراه خود را با آنها بگویید و شماره موبایل شما را در دستگاهی که همانند دستگاه پوز میباشد ذخیره میکند . نام این دستگاه،  دستگاه ذخیره شماره موبایل است .  این دستگاه یک راه بسیار محترمانه و حرفه‌ای برای دریافت شماره موبایل از مشتری است و برای تشکر بیشتر از مشتری  میتوانید بلافاصله بعد از ذخیره شماره موبایل  یک پیامک تشکر به آن  مشتری ارسال کنید . 

بدین صورت شما خیلی راحت می توانید هر وقت جابجایی داشتید یا به علت تغییر فصل روی کالاهای خود تخفیف گذاشته‌اید به مشتریان سابق خود پیامک ارسال کنید و به آنها اطلاعات لازم را بدهید .

مزایای دستگاه ذخیره شماره موبایل :

با وجود این دستگاه بسیاری از مشتریان موقت را می توانید به مشتری دائم در فروش تبدیل کنید. این دستگاه این امکان را به فروشندگان می دهد که با کمترین هزینه کلیه اطلاعات لازم را به مشتری ارائه دهند. حتی صرفه جویی در زمان هم مثل هزینه در این دستگاه قابل توجه است. دستگاه ذخیره ساز تلفن همراه  یک تبلیغ برای بیزنس محسوب می شود. از این رو فروش در یک شرکت یا فروشگاه را بالا می برد. نکته قابل توجه که میتوان با وجود این دستگاه در کسب و کارتان داشته یاشید اینست که  میتوان ایجاد زمینه نظرسنجی از مشتریان را راه اندازی کرد . وقتی مشتری در فروشگاه کوچک یا بزرگ نظر خود را از کیفیت ‌محصولات یا نحوه ارائه و پاسخگویی به مشتریان اعلام کند، باعث عملکرد بهتر مدیریت در فروش و تبلیغات خواهد شد. یکی دیگر از مزیت های این دستگاه وجود آن در شرایط کنونی است که بیشتر مشتریان سفارشات خود را به صورت آنلاین سفارش می دهند. با وجود این دستگاه می توانید به راحتی با آنها ارتباط برقرار کنید.

این نکته را به خاطر داشته باشید که زندگی شما از طریق کارتان می‌گذرد پس همیشه برای کسب و کارتان سرمایه‌گذاری مناسب را انجام دهید. 

نمایندگی سامانه پیامک با در بر داشتن به روز ترین امکانات این قابلیت را به مشتریان خود می دهد که قبل از خرید وسایل مورد نیاز جذب مشتری  ، ابتدا از آن وسیله اطلاعات کسب کنند و سپس با دید باز اقدام به خرید کنند.  شما با مراجعه به سایت سامانه پیامک شیراز خیلی راحت می توانید از انواع وسیله ها و روشهای بازاریابی اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنید و سپس اقدام به خرید از سامانه پیام کوتاه کنید . همچنین مفتخر هستیم که در طول این سال‌ها با ارائه انواع متدها و روش‌های بازاریابی علاوه بر شناخته شده به عنوان یکی از پیشرفته ترین سامانه پیامک با ارائه کمترین تعرفه ها به عنوان ارزان ترین سامانه پیامک نیز شناخته شده باشیم . 

جهت خرید پنل پیامک از شیراز اس ام اس همین حالا اقدام کنید .

پنل پیامک برای رستوران ها

پنل پیامک پیام رسون ویژه رستوران ها

13 خرداد 1400 2495  0  0

اگر فکر می کنید که سامانه پیامک برای رستوران کاربردی ندارد تا پایان این مقاله با پیام‌رسون همراه باشید تا از ویژگی های منحصر به فرد پنل پیامک ویژه رستوران ها با خبر شوید .

در حال حاضر رستوران ها بسیار تلاش می کنند تا بهترین غذا و مدرن ترین غذا را به مردم ارائه دهد و در کار خود بهترین باشند. اما اگر یک رستوران تازه  فعالیت خود را شروع کرده باشد زمان زیادی می‌برد تا بخواد معروف شود. اما ما به شما پیشنهاد می کنیم که اگر رستوران دار هستید یا تازه رستوران خود را راه اندازی کرده اید از پنل پیامک استفاده کنید چرا که پنل پیامک بسیار در جذب مشتری قدرتمند است .

در این مقاله که توسط نمایندگی سامانه پیامک شیراز تهیه شده است به چند مورد از کاربردهای پنل پیامک ویژه رستوران ها اشاره شده است .

کاربرد پنل پیامک برای رستوران :

1- به افرادی که در منطقه رستوران شما هستند ارسال پیامک تبلیغاتی داشته باشید سامانه پیامک پیام رسون این قابلیت را دارد که شماره مخاطبینی که در محدوده رستوران شما هستند را در اختیارتان قرار دهد تا به آنها ارسال اس ام اس داشته باشید و این ویژگی در سامانه پیامک تحت عنوان ارسال پیامک منطقه ای نام دارد.

2- یکی از راه های وفادار ماندن مشتریان سابق برای رستوران ها این است که در روز تولدشان به آنها پیامک ارسال کنید و به مناسبت زادروز شان به آنها یک کد‌ تخفیف بدهید و آنها را دعوت به رستوران خود کنید. با  این کار شما باعث میشوید  که مشتری در روز تولدش یک خاطره فراموش نشدنی داشته باشد و مشتری وفادار رستوران شما شود.

3- اگر از نمایندگی پیامک ،  پنل پیامک تهیه کرده اید می توانید ارسال پیامک را به صورت انبوه انجام دهید و رستوران خود را به همه افراد شهرتان معرفی کنید و با قرار دادن لینک مخاطبین را به سایت خود هدایت کنید تا از فضای رستوران شما دیدن کند. این ویژگی در سامانه پیام کوتاه تحت عنوان ارسال اس ام اس تبلیغاتی انبوه نام دارد . 

4- با ارسال پیامک به صورت انبوه به  همشهریان خود یک کوپن تخفیف  مدت‌دار ارائه دهید و به آنها یادآور شوید که در رستوران شما از چه نوع غذاهایی سرو  می‌شود و چه تمایزی با دیگر رستوران ها دارد و آنها را به سمت رستوران خودتان هدایت کنید.

5- یک مسابقه پیامکی میان مشتریان وفادار خود برگزار کنید و به آنها این امکان را بدهید که درصورت درست جواب دادن مسابقه پیامکی یک کوپن تخفیف دریافت می‌کند که با اولین مراجعه به رستوران این کوپن قابل استفاده خواهد بود.

6- ارسال پیامک نظر سنجی را داشته باشید.  با ارسال این پیامک شما به مشتریان خود نشان می دهید که هرگونه انتقاد و پیشنهادی را می پذیرد تا رستوران شما جزء بهترین باشد و همچنین نظر مشتریان شما برایتان در اولویت قرار دارد .

در این مقاله که توسط تیم پیام رسون به نگارش آمده است سعی شد از مزایای سامانه پیامک ویژه رستوران ها بگوییم و به شما نشان دهیم که با استفاده از پنل پیامک پیام رسون چگونه‌ درآمد شما افزایش پیدا خواهد کرد .

جهت خرید پنل اس ام اس از شیراز اس‌ام‌اس همین حالا اقدام کنید

رنگبندی کرونا در شهرها

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا آخرین وضعیت بیماری کرونا در کشور را تشریح کرد.

دکتر علیرضا رییسی در حاشیه هفتاد و دومین جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا که با حضور همه اعضا و ریاست رییس جمهور برگزار شد، درباره آخرین وضعیت بیماری کرونا در کشور گفت: روند کلی کشور از نظر موج بیماری، روند نزولی است؛ اما در استانهای جنوبی و شرقی کشور درگیری‌هایی وجود دارد و آن روند نزولی در این استان‌ها مشاهده نمی شود و حتی در برخی استانها روند بیماری افزایشی است.

وی درباره استان‌هایی که نیازمند بیشترین مراقبت هستند، گفت: روند بیماری در استان هرمزگان هنوز  یک روند صعودی دارد. بیماری در استان سیستان و بلوچستان هم هنوز صعودی است. حتی استان‌های کرمان و بوشهر نیز حتما نیاز است که مراقبت های بسیار بیسشتری را انجام دهند.

رییسی درباره آخرین وضعیت رنگ بندی شهرهای کشور گفت: امروز ۱۳ شهر قرمز در سطح کشور داریم. همچنین ۲۰۸ شهر نارنجی و ۲۲۷شهر نیز در وضعیت زرد قرار دارند.

وی گفت: خواهشم آن است که به شدت و قدرت بیشتری رعایت پروتکل‌ها صورت گیرد و نظارت‌ها دقیق‌تر شود تا مبادا این روند نزولی بیماری متوقف شود.